Hiperglikemia a właściwe stężenie glukozy
Zanim przyjrzymy się samej hiperglikemii, warto przypomnieć sobie, jakie są docelowe wartości glikemii w ciągu doby, do jakich dąży diabetyk.
- Szacuje się, że przez 16 h i 48 minut (czyli >70% doby) stężenie glukozy powinno być utrzymywane w przedziale 70-180 mg/dl.
- Przez około 6 h (mniej niż 25% doby) stężenie cukru w naszej krwi może wynosić powyżej 180 mg/dl.
- Przez resztę czasu, czyli około godzinę (<4% doby), stężenie glukozy może wynosić poniżej 70 mg/dl.
W związku z powyższym, kontrola glikemii w ciągu dnia jest bardzo ważnym składnikiem odpowiedniego leczenia cukrzycy. Niezwykle istotna jest również odpowiednia edukacja pacjenta – nie możemy dawkować insuliny kierując się wyłącznie własną intuicją, zamiast rzetelnym sprawdzeniem wagi spożywanego produktu oraz wiedzą na temat odpowiednich dawek leku w przeliczeniu na wymienniki węglowodanowe itd.
Jak uniknąć hiperglikemii?
Za poziom glukozy w ciągu dnia odpowiadają w równym stopniu:
- insulina,
- jedzenie,
- stres,
- wysiłek fizyczny.
Insulina i wysiłek obniżają poziom glukozy, natomiast posiłek i stres go podnoszą. Przyczyną hiperglikemii może być zatem np.:
- zbyt mała dawka insuliny,
- nieodpowiednio przygotowany posiłek (bez ważenia),
- dzień obfitujący w czynniki wywołujące stres.
Jeśli doświadczyłeś już hiperglikemii i chcesz uniknąć jej w przyszłości, należy zawsze dowiedzieć się, jaka była jej przyczyna. Jeżeli nie potrafimy tego zrobić samodzielnie, warto skorzystać z pomocy edukatora diabetologicznego. W przypadku stosowania pompy insulinowej, pamiętajmy, że najprawdopodobniej to nie pompa jest winna hiperglikemii, lecz fakt, iż zapewne wprowadzono do kalkulatora nieprawidłowe parametry.
Niezwykle istotna jest również profilaktyka. Badaniem, które powinno być wykonane 4 razy w roku (co kwartał) jest poziom HbA1c. Wynik badania wskazuje na średnie stężenie glukozy w okresie minionych 8-12 tygodni.
Czy hiperglikemia jest niebezpieczna?
Tak. Mówimy o glukotoksyczności. Wysoki poziom glukozy odpowiada za powikłania naczyniowe, m.in.:
- retinopatię,
- nefropatię,
- neuropatię.
Hiperglikemia bardzo negatywnie wpływa także na mózg, który „najlepiej się czuje” przy stężeniu glukozy we krwi 70-115mg/dl.
Wysoki poziom glukozy spowalnia powstawanie nowych neuronów, zaburzając tym samym procesy uczenia się i zapamiętywania. Hiperglikemia i zakres czasu w którym występuje, a także zmienność glikemii, pogarszają pracę i dojrzewanie mózgu dziecka. Nieprawidłowa kontrola metaboliczna odpowiada za depresję, która występuje nawet czterokrotnie częściej u diabetyków, niż u osób zdrowych.
Warto pamiętać, że każdy nieprawidłowy poziom glukozy wymaga korekty, a następnie konsultacji z lekarzem prowadzącym.