Spis treści
- Jak rozpoznać cukrzycę – pierwsze objawy
- Cukrzyca typu 1 i 2 – początki choroby
- Badania diagnostyczne
- Jakie są powikłania źle leczonej cukrzycy?
Jak rozpoznać cukrzycę – pierwsze objawy
Jeśli dobrze znamy swój organizm, a także różne jego reakcje – rozpoznanie, że zaczyna się dziać coś niepokojącego, nie powinno sprawiać nam trudności. Nie każdy z nas jednak taką umiejętność posiada. Często żyjemy w pospiechu, skupiając swoją uwagę przez większość czasu na karierze zawodowej, nauce, czy rozwijaniu umiejętności. Niejednokrotnie również poświęcamy więcej uwagi naszym najbliższym, niż samym sobie. W takich okolicznościach nietrudno jest przegapić niepokojące sygnały, jakie wysyła nam nasz organizm!
Jakie symptomy mogą świadczyć o początkach cukrzycy? Pierwszą zmianą, jaka dokonuje się w naszym organizmie, jest wzrost stężenia glukozy we krwi. Prowadzi to do charakterystycznych objawów, wśród których możemy wymienić m.in.:
- towarzyszące nam każdego dnia zmęczenie – bez względu na to, ile godzin trwał nasz sen;
- zmiana samopoczucia – jesteśmy rozdrażnieni, łatwo nas zdenerwować lub mamy objawy stanów depresyjnych;
- wzmożone pragnienie – ciągle chce nam się pić, jednak żadna ilość płynów nie gasi pragnienia;
- suchość w jamie ustnej wielokrotnie w ciągu dnia (najczęściej po przebudzeniu);
- częste bóle głowy;
- pogorszenie wzroku;
- nasilony głód wraz z apetytem na słodycze;
- skurcze mięśni, najczęściej łydek;
- zwiększona podatność na infekcje (szczególnie intymne);
- przesuszona i swędząca skóra;
- długotrwałe gojenie się ran;
- spadek libido;
- zaburzony cykl menstruacyjny u kobiet;
- afty i pleśniawki w ustach u dzieci (a także inne symptomy, o których przeczytasz tu: Objawy cukrzycy u dzieci)
Cukrzyca typu 1 i 2 – początki choroby
Czy jeszcze zanim zostaniemy zdiagnozowani przez lekarza, jesteśmy w stanie rozpoznać, z którym typem cukrzycy mamy do czynienia? Oczywiście, bez badań i konsultacji nie możemy mieć całkowitej pewności, jednak istnieją pewne charakterystyczne różnice. Początki cukrzycy mogą bowiem przebiegać inaczej w zależności od tego, czy rozwija się u nas typ 1, czy typ 2 choroby.
Cukrzyca typu 1 jest chorobą o podłożu autoimmunologicznym. Pojawia się najczęściej u dzieci, młodzieży, a także u młodych dorosłych. Gdy dochodzi do jej rozwoju, układ immunologiczny zaczyna stopniowo niszczyć komórki beta wysp trzustkowych, co skutkuje zmniejszonym wydzielaniem insuliny. W efekcie, w organizmie wzrasta stężenie glukozy, prowadząc do coraz bardziej zaawansowanej hiperglikemii. Początki cukrzycy typu 1 są najczęściej nagłe i bardzo gwałtowne.
W przypadku cukrzycy typu 2, przebieg choroby jest zdecydowanie mniej ostry i o wiele bardziej rozłożony w czasie. Najczęściej przyczyną jest nadwaga i otyłość, a także niezdrowe nawyki żywieniowe. Początki cukrzycy typu 2 są często niezauważane przez pacjentów, w związku z czym choroba rozwija się przez wiele lat. Utrzymywanie się podwyższonego stężenia glukozy w organizmie prowadzi do nieodwracalnych zmian. Możemy obserwować u siebie postępującą oporność tkanek na działanie insuliny, co w dłuższej perspektywie zawsze prowadzi do konieczności wdrożenia odpowiedniego leczenia farmakologicznego.
Badania diagnostyczne
Jeżeli obserwujemy u siebie jakiekolwiek niepokojące objawy – niezależnie od tego, czy mogą świadczyć o początkach cukrzycy, czy też nie – zawsze należy zgłosić się do lekarza. Internista zaleci odpowiednią diagnostykę, a w razie potrzeby skieruje nas do poradni specjalistycznej. Standardowymi badaniami zlecanymi w przypadku cukrzycy są:
- stężenie glukozy we krwi na czczo,
- test OGTT (krzywa cukrowa),
- HbA1c (hemoglobina glikowana),
- badanie moczu pod kątem obecności glukozy i ciał ketonowych.
Jakie są powikłania źle leczonej cukrzycy?
Co się stanie, jeśli nie zauważymy symptomów choroby w samą porę i nie podejmiemy leczenia – ani nawet odpowiedniej diagnostyki? Jednym z najpoważniejszych stanów, jakie mogą nam zagrażać, jest kwasica ketonowa.
Jeśli przeoczymy początki cukrzycy i w naszym organizmie dojdzie do znacznego niedoboru insuliny, wątroba będzie produkowała coraz więcej glukozy, dojdzie do nasilonej lipolizy oraz wątrobowej ketogenezy. Efektem ubocznym są ciała ketonowe, które prowadzą do znacznego zakwaszenia i przyczyniają się do odwodnienia organizmu.
Jest to najbardziej niebezpieczne powikłanie nieleczonej cukrzycy, ponieważ może prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci chorego.
Bibliografia:
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne. Zalecenia Kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2021. Diabetologia Kliniczna. 2021