Edukacja diabetologiczna podstawą nowoczesnej opieki oraz samokontroli.

Spis treści:

1. Hasło przewodnie Światowego Dnia Cukrzycy 2022
2. Edukacja diabetologiczna dla profesjonalistów
3. Edukacja diabetologiczna dla cukrzyków i ich rodzin
4. Gdzie szukać informacji

Hasło przewodnie Światowego Dnia Cukrzycy 2022

Główny temat przewodni na lata 2021 – 2023 to „Dostęp do opieki diabetologicznej”. Hasło szczegółowe na rok 2022 brzmi: „EDUKACJA CHRONI NASZE JUTRO”. Hasło to wynika
z potrzeby lepszego dostępu do wysokiej jakości edukacji diabetologicznej, zarówno dla pracowników służby zdrowia, jak i osób żyjących z cukrzycą. Miliony osób z cukrzycą na całym świecie nadal nie mają dostępu do opieki diabetologicznej, a potrzebują stałej pomocy
i wsparcia, aby móc prawidłowo kontrolować chorobę i uniknąć powikłań ^1,2.

Edukacja diabetologiczna dla profesjonalistów

Rosnąca liczba osób cierpiących na cukrzycę stanowi znaczne obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej. Pracownicy służby zdrowia muszą wiedzieć, jak wcześnie wykryć chorobę oraz zapewnić możliwie najlepszą opiekę. IDF School of Diabetes oferuje im wybór bezpłatnych i płatnych kursów online, które pomagają być na bieżąco z różnymi aspektami leczenia cukrzycy (https://www.idfdiabeteschool.org/)².

Edukacja diabetologiczna dla cukrzyków i ich rodzin

Osoby chorujące na cukrzycę potrzebują ciągłej edukacji, aby zrozumieć swoją chorobę i dbać o codzienną samokontrolę niezbędną do zachowania zdrowia i uniknięcia powikłań. Międzynarodowa Federacja Diabetologiczna stwarza możliwość nauki wszystkim osobom, których dotyczy cukrzyca. Uruchomiono nową platformę internetową, na której dostępne są bezpłatne interaktywne kursy pomagające osobom chorym na cukrzycę i ich opiekunom zrozumieć i kontrolować swoją chorobę (https://www.understandingdiabetes.org/)².

Edukacja diabetologiczna jest niezwykle istotna. Jak dowiedziono, skuteczna intensyfikacja leczenia cukrzycy zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań³. Intensyfikacja leczenia wymaga skutecznej samokontroli. Aby pacjent zrozumiał jakie to ważne, konieczne jest stałe poszerzanie wiedzy i wsparcie. Pacjent powinien nauczyć się m.in. kontrolować poziom glikemii, regularnie przyjmować zalecone leki, zmienić nieodpowiednie nawyki żywieniowe oraz rozpoznawać objawy hipoglikemii.

Co istotne, edukacja powinna być prowadzona przez profesjonalistów i dostosowana do potrzeb różnych grup pacjentów. Niezależnie od wieku pacjenta, obejmować powinna nie tylko jego samego, ale także najbliższe otoczenie³. W przypadku dzieci chorujących na cukrzycę typu 1, edukacja rodziny jest integralną częścią szkolenia, ale powinna również obejmować nauczycieli, wychowawców, instruktorów sportowych itp³.

Bardzo ważna jest również edukacja osób z cukrzycą typu 2. Jest to największa grupa pacjentów, z reguły w starszym wieku, zazwyczaj z nadwagą lub otyłością. Często w momencie postawienia diagnozy występują już u nich bardziej lub mniej zaawansowane powikłania przewlekłe. Osoby te muszą zrozumieć jak ważne jest wyrównanie metaboliczne, zmiana sposobu odżywiania oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Sposób edukacji osób starszych trzeba dopasować do możliwości percepcji pacjenta. Również w tym przypadku wskazane jest, aby edukować równocześnie osoby z najbliższego otoczenia. Zwiększa to prawdopodobieństwo zastosowania  zaleceń w praktyce³.

Gdzie szukać informacji

Jak już wspominaliśmy, potrzebnych informacji można szukać na stronach IDF (są to źródła angielskojęzyczne). Istnieją jednak polskie organizacje zajmujące się edukacją diabetologiczną. Pomocy i rzetelnej informacji można szukać m.in. na stronach i kursach organizowanych przez:

• Polskie Stowarzyszenie Diabetyków (diabetyk.org)
• Stowarzyszenie Edukacji Diabetologicznej
  (https://pl-pl.facebook.com/SED.Stowarzyszenie.Edukacji.Diabetologicznej)
• Centrum Dietetyczne Online (https://ncez.pzh.gov.pl/poradnia)
• Polską Federację Edukacji w Diabetologii (https://www.pfed.org.pl)

Profesjonalna ciągła edukacja nt. cukrzycy, pozwala na zwiększenie świadomości o tym, co to za choroba i jakie mogą być jej konsekwencje. Pozwala zwiększyć  skuteczność terapii, sprzyja lepszej współpracy pacjenta w procesie leczenia, akceptacji zaleceń i ograniczeniu skutków powikłań, a więc, jak mówi IDF „EDUKACJA CHRONI NASZE JUTRO”.

Źródła:

1. diabetyk.org
2. https://worlddiabetesday.org
3. Otto-Buczkowska E., Marciniak-Brzezińska M., Specyficzne problemy edukacji diabetologicznej, Forum Medycyny Rodzinnej 2016;10(4):212-218